تفسیر

 ثمود، قوم صالح
1- ثمود، قوم صالح (علیه السلام ): ثمود قومى از عرب اصیل بوده اند که در سرزمین ((وادى القرى )) بین مدینه و شام زندگى مى کردند و این قوم از اقوام بشر ما قبل تاریخند و تاریخ جز اندکى چیزى از زندگى این قوم را ضبط نکرده و گذشت قرنها باعث شده که اثرى از تمدن آنها بر جاى نماند بنابراین دیگر به هیچ سخنى که درباره این قوم گفته شود اعتماد نیست .

ترجمه تفسیر المیزان جلد 10 صفحه 472
آنچه کتاب خدا از اخبار این قوم شرح داده این است که اینها قومى از عرب بوده اند، و ما این معنا را از نام پیامبرشان صالح که کلمه اى است عربى استفاده مى کنیم و از آیه 61 سوره هود بر مى آید که آن جناب از همان قوم بوده ، پس معلوم مى شود اینها مردمى عرب بوده اند که نام مردى از آنان صالح بوده و این قوم بعد از قوم عاد پدید آمده و تمدنى داشته اند که زمین را آباد مى کردند و در زمین هموار قصرها و در شکم کوهها خانه هایى ایمن مى ساختند و یکى از مشاغل آنان زراعت بوده ، یعنى چشمه هایى به راه انداخته و نخلستانها و باغها و کشتزارها پدید آوردند.
قوم ثمود طبق سنت قبائل زندگى مى کردند که پیرمردان و بزرگتران ، در قبیله حکم مى راندند و در شهرى که جناب صالح (علیه السلام ) در آنجا مبعوث شد هفت طایفه بودند که کارشان فساد در زمین بود و هیچ کار شایسته اى نداشتند. و در آخر، در زمین طغیان کرده ، بتها پرستیدند و طغیان و سرکشى را از حد گذراندند.

۲ بعثت صالح (علیه السلام )
2 - بعثت صالح (علیه السلام ): بعد از آنکه قوم ثمود پروردگار خود را فراموش کرد و در فساد کارى خود از حد گذشت ، خداى عزوجل حضرت صالح پیغمبر (علیه السلام ) را به سوى آنان مبعوث کرد و آن جناب از خاندانى آبرومند و صاحب افتخار و معروف به عقل و کفایت بود، قوم خود را به دین توحید و به ترک بت پرستى دعوت کرد و آنان را همى خواند تا در مجتمع خود به عدل و احسان رفتار کنند و در زمین علو و گردنکشى نکنند و اسراف و طغیان نورزند، و در آخر آنان را به عذاب الهى تهدید کرد.
صالح (علیه السلام ) همچنان به امر دعوت قیام مى نمود و مردم را به حکمت و موعظه حسنه نصیحت مى کرد و در برابر آزار و اذیت آنان در راه خدا صبر مى نمود تا شاید دست از لجبازى برداشته ، ایمان بیاورند ولى به جز جماعتى اندک از مستضعفین قوم ، کسى ایمان نیاورد،

ترجمه تفسیر المیزان جلد 10 صفحه 473
طاغیان مستکبر و عامه مردم که همیشه دنباله رو طغیانند همچنان بر کفر و عناد خود اصرار ورزیدند و مؤ منین به صالح را خوار شمردند و جناب صالح را به سفاهت و جادوگرى متهم ساختند.
و از آن جناب دلیل و شاهدى بر نبوتش خواسته و گفتند: آیتى معجزه بیاور تا شاهدى بر صدق گفتارت در ادعاى رسالتت باشد، و از پیش ‍ خود این معجزه را پیشنهاد کردند که صالح براى آنان از شکم صخره سختى که در کوه بود ماده شترى بیرون بیاورد صالح (علیه السلام ) نیز این کار را کرد و ناقه مطابق آنچه آنها خواسته بودند از شکم کوه بیرون آمد و به آنان فرمود: خداى تعالى شما را امر فرموده که از آب چشمه ، خود یک روز استفاده کنید و یک روز دیگر را به این ناقه اختصاص دهید تا آن حیوان از آن چشمه بنوشد، در حقیقت یک روز در میان براى شما باشد و یک روز در میان براى ناقه ، و نیز دستور داده او را آزاد بگذارید تا در زمین خدا هر جور که مى خواهد بچرد و زنهار که به او آسیب برسانید که اگر چنین کنید عذابى دردناک و نزدیک شما را خواهد گرفت .
دعوت صالح و انکار ثمود مدتى ادامه یافت تا آنکه قوم ثمود طغیان را به این حد رساندند که نقشه کشتن ناقه را طرح کرده و شقى ترین فرد خود را وادار کردند تا آن ناقه را به قتل برساند و به صالح گفتند: حالا اگر از راستگویان هستى آن عذابى که ما را به آن تهدید مى کردى بیاور، صالح در پاسخشان فرمود: تنها سه روز مهلت دارید که در خانه هایتان از زندگى برخوردار باشید و این وعدهاى است که تکذیب پذیر نیست .
بعد از این تهدید مردم شهر و قبائل آن نقشه از بین بردن صالح (علیه السلام ) را طرح کردند و در بین خود سوگندها خوردند که ما شب هنگام ، بر سر او و خانواده اش مى تازیم و همه را به قتل مى رسانیم و آنگاه به صاحب خون او مى گوییم ما هیچ اطلاعى از ماجراى کشته شدن او و خانواده اش نداریم و ما به یقین راستگویانیم . آرى این نقشه را طرح کردند و خداى تعالى نیز نقشه اى داشت که آنها از آن خبر نداشتند، چیزى نگذشت که صاعقه آنان را گرفت در حالى که آمدنش را تماشا مى کردند.

منبع :ttp://www.tooba-ir.org